Boekenbon Literatuurprijs - 'Mauk', over hoe een getraumatiseerd kind zich staande kan houden dankzij zijn fantasie

Met 'Mauk' heeft de Vlaamse schrijver Jan Vantoortelboom donderdag de Boekenbon Literatuurprijs gewonnen. Mauk is het verhaal van een man die als kind getraumatiseerd is en zich dankzij zijn verbeelding kan standhouden tegen zijn tirannieke vader. Met de hulp van zijn denkbeeldige broer Henri slaagt hij erin zichzelf te beschermen door te vluchten naar het utopische Wilde Westen.

Mauk is oud en ziek en blikt vanop zijn sterfbed terug op zijn leven, dat niet al te gelukkig was. "Nu ik hier lig te sterven, heb ik het voorrecht te besluiten dat ik dit alles, dit wat men zo voldaan het leven noemt, had overgeslagen, als ik daartoe de kans had gekregen", luidt de eerste zin van deze roman. Hij overloopt zijn leven in een reeks gedachten, herinneringen maar ook fantasieën. Want hij heeft die fantasiewereld en zijn verbeelding nodig gehad om zich staande te houden tijdens zijn traumatische jeugd. Als hij 12 is, sterft zijn moeder op een dramatische manier. Zij was de enige persoon die hem kon beschermen tegen zijn dominante en gewelddadige vader.

Gelukkig is er nog Henri, de broer die hij altijd wilde hebben en die het tegenovergestelde is van hij: dapper en zelfverzekerd. Henri beschermt hem tegen het geweld van zijn vader.

Zijn herinneringen en fantasieën lopen door elkaar heen in korte, gebalde hoofdstukken in een poëtische en beeldende taal. Ze beslaan verschillende perioden van zijn leven: van de angstige momenten in de werkkamer van zijn vader tijdens zijn jeugd, over de periode waarin hij het vervallen huis van zijn nonkel Konrad opknapte tot het heden waarin hij op zijn ziektebed verzorgd wordt door Jenny, de dochter van zijn vroegere geheime liefde Carla.

Dan zijn er nog de momenten in het Wilde Westen, waar hij heen vlucht en waar Henri geregeld opduikt. Het zijn de momenten waarin zijn fantasie en de realiteit in elkaar vervlochten geraken. Maar ook zijn moeder en vader zijn aanwezig in zijn Wilde Westen. Hij deelt de fascinatie voor cowboys en indianen dan ook met zijn vader, net zoals ze allebei een voorliefde hebben voor de boeken van Karl May. Steeds vaker duikt Mauk het Wilde Westen in en raakt hij de voeling met de realiteit steeds meer kwijt.

'Mauk' is geen hapklare roman. Je moet als lezer de weg zoeken tussen de realiteit en verbeelding, als een koortsdroom. Het is aan de lezer zelf om met de aangereikte puzzelstukjes het dramatische levensverhaal bijeen te leggen.

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.